مریم فکری: ۱۷ روز که بگذرد، یک فصل از سال ۱۴۰۳ به پایان می‌رسد و بازنشستگان نگاه‌شان تنها به خبرهایی بلاتکلیف از زمان اجرای همسان‌سازی حقوق است. متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران از محل افزایش مالیات بر ارزش افزوده، تکلیف برنامه هفتم توسعه است که بایستی از ابتدای امسال اجرایی شود. اما با وجود گذشت نزدیک به دو ماه از سال، نه برنامه هفته به مرحله اجرایی رسیده و نه تکلیف همسان‌سازی حقوق بازنشستگان روشن شده است.
داود منظور، رییس سازمان برنامه و بودجه در تازه‌ترین اظهارنظر درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان گفته است: حقوق یک بخشی از بازنشستگان توسط صندوق‌های دولتی و بخشی دیگر توسط صندوق‌های غیردولتی پرداخت می‌شود. در قانون برنامه توسعه هفتم برای بخش‌های دولتی بودجه‌ای در نظر گرفتیم تا به صورت مداوم و بدون خلل حقوق پرداخت شود؛ به طوری که در سال اول ۴۰ درصد و در دو سال بعد هم ۶۰ درصد اجرایی شود که منابع آن در قانون بودجه امسال دیده شده است.
به گفته او، در بودجه امسال یک درصد به مالیات بر ارزش افزوده اضافه کردیم تا از این محل ۵۰ هزار میلیارد تومان به حقوق بازنشستگان اختصاص پیدا کند.
منظور تاکید کرده است: با ابلاغ قانون بودجه در حال تنظیم احکام حقوقی بازنشستگان هستیم و جلسات با صندوق‌های بازنشستگی شروع شده که در روزهای آینده تکمیل خواهد شد. مقدمات اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را انجام می‌دهند و از ابتدای سال اجرایی خواهد شد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه در مورد بازنشستگان تأمین اجتماعی هم گفته است: تامین اجتماعی در ارتباط با صدور احکام همسان‌سازی اقدام می‌کند و در قانون بودجه پیش‌بینی شده که دولت ۱۳۰ هزار میلیارد تومان از بدهی خودش را به تامین اجتماعی پرداخت کند تا این موضوع اجرایی شود که در حال برگزاری جلسات هستیم تا نحوه پرداخت به این مبلغ نهایی شود.
پیش از این نیز وزیر کار درباره همسان سازی حقوق بازنشستگان گفته بود: افزایش حقوق بازنشستگان تامین‌اجتماعی و سایر صندوق‌هایی که تحت پوشش وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی بودند، اجرا، اعمال و پرداخت شد، اما در موضوع همسان سازی باید تامین منابع صورت بگیرد.
به گفته صولت مرتضوی، مجلس مبالغی را برای ما در نظر گرفته که نیازمند زمان است، اما هرچه که پرداخت شود هم در صندوق بازنشستگی و هم در سازمان تامین اجتماعی عملیاتی و اجرا خواهد شد.
او همچنین در اظهارنظر دیگری در پاسخ به اینکه متناسب و همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با توجه به این که احکام برنامه هفتم ابلاغ نشده مانده است، چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد، عنوان کرده؛ باید ابلاغ شود. همسان‌سازی زمانی که قانون ابلاغ شود، اجرا خواهد شد. حال با توجه به این که گفته می‌شود اصلاحیه آورده‌اند، آن اصلاحیه هم اصلاح شود، قطعا همسان‌سازی حقوق بازنشستگان از تاریخ اجرای قانون انجام خواهد بود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی متذکر شده؛ تاریخ اجرایی برنامه هفتم از ابتدای سال ۱۴۰۳ یعنی از اول فرودین سال ۱۴۰۳ خواهد بود. هرگونه اصلاحی در احکام بازنشستگان عزیز از اول فرودین ۱۴۰۳ اعمال می‌شود.
پول همسان‌سازی حقوق جمع شد
در این میان، علی بابایی‌کارنامی، نماینده مردم ساری در مجلس دوازدهم درخصوص عدم اجرای قانون همسان‌سازی حقوق بازنشستگان گفته؛ علت عدم اجرای این مصوبه این است که بودجه به تازگی ابلاغ شده و هنوز رفع برخی ایرادات مدنظر هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت در حال انجام است.
وی در رابطه با اجرای مصوبه افزایش مالیات بر ارزش افزوده متذکر شده؛ این پولی که از فروردین و با اجرای قانون افزایش مالیات بر ارزش افزوده، جمع آوری شده و در واقع اجرای افزایش مالیات بر ارزش افزوده آغاز شده در جای دیگری هزینه نخواهد شد بلکه در یک جایی ذخیره می‌ماند و بعد از تصویب نهایی و اجرایی شدن قانون، پرداخت آن از محل همین درآمدها صورت خواهد گرفت.
بابایی‌کارنامی تصریح کرده؛ اجرای این قانون باید از اول فروردین باشد؛ چراکه تاریخ اعمال آن از ۱/۱ است. در واقع از هر ماهی که تخصیص ها ابلاغ و افزایش اعمال شود، مبدا اجرای آن اولین روز از سال ۱۴۰۳ خواهد بود.
وی تاکید کرده؛ خط قرمز ما این است که این قانون حتما اجرا شود و جزو بندهایی است که اجرای آن اجتناب‌ناپذیر است؛ چراکه دولت درآمد آن را اخذ کرده است و مجلس هم مشروط به اجرای این قانون با افزایش مالیات بر ارزش افزوده موافقت کرد.
نماینده مردم ساری عنوان کرده؛ بر این اساس، بعد از رفع ایرادات و ابلاغ این قانون و پیرو دستور مقام معظم رهبری که کارها زمین نماند، اعمال و تخصیص افزایش ها بعد از ابلاغ، عملیاتی خواهد شد.
تامین‌اجتماعی سهمی از اعتبار متناسب‌سازی ندارد؟
در این فضا اما چندی پیش یک گزارش منتشر شد در این رابطه که تامین اجتماعی به جز دریافت بخشی از بدهی خود از دولت، سهمی از اعتبار متناسب‌سازی ندارد.
بنا به این گزارش، نگاهی به تخصیص اعتبارات صندوق‌های بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که تامین اجتماعی به جز احتمال دریافت بخشی از بدهی خود که آن‌هم نقدی و نقدشونده سریع نیست، سهمی از اعتبارات متناسب‌سازی و حمایتی دولت ندارد. این اعتبارات قرار است میان صندوق‌های بازنشستگی دولتی تقسیم شود.
دولت در حمایت از صندوق‌های بازنشستگی در بودجه ۱۴۰۳ مبلغ ۴۵۳ هزارمیلیارد تومان اختصاص داد که ۲۵۶.۵ هزارمیلیارد تومان آن به صندوق بازنشستگی کشوری اختصاص دارد و ۳۲ هزارمیلیارد تومان از این منابع برای کمک به صندوق تامین اجتماعی نیروهای مسلح در نظر گرفته شده؛ ضمناً ۱۴.۳ هزار میلیارد تومان بابت صندوق بازنشستگی فولاد و وزارت اطلاعات تعیین شده است.
در عین حال، در لایحه دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان کمک به متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان ۳ صندوق کشوری لشکری و فولاد از محل مالیات بر ارزش افزوده در نظر گرفته شده است.
دولت مبلغ ۱۳۰ هزار میلیارد تومان برای تادیه بدهی قطعی حسابرسی شده خود به سازمان تامین اجتماعی و متناسب‌سازی حقوق و نیز حفظ قدرت خرید بازنشستگان تامین اجتماعی اختصاص داده است و این تنها اعتباری است که برای این صندوق مادر در نظر گرفته شده است.
متناسب‌سازی برای بازنشستگان تامین اجتماعی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت
اما مجتبی حاجی‌زاده، فعال کارگری در رابطه متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی معتقد است: در برنامه توسعه هفتم، اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان الزام‌آور شده و از همان ابتدا نمایندگان مجلس این قانون را برای تمام صندوق‌های بازنشستگی کشوری، لشکری و تامین‌اجتماعی لازم‌الاجرا دانستند.
وی بیان کرده؛ بسیاری از بازنشستگان تامین‌اجتماعی در حال حاضر نگران عدم اجرای متناسب‌سازی برای بیمه‌شدگان صندوق تامین اجتماعی هستند. البته همان زمان هم وزارت کار نسبت به تامین منابع متناسب‌سازی برای بازنشستگان تامین اجتماعی ابراز نگرانی کرد. به هر حال این قانون در برنامه توسعه هفتم گنجانده شده و دولت باید به عدالت برای همه بازنشستگان صندوق‌های اجتماعی رفتار کند.
دبیر اجرایی خانه کارگر آران و بیدگل تصریح کرده؛ متاسفانه دولت با همراهی مجلس یازدهم برخلاف سیاست‌های ابلاغی تامین اجتماعی، بعد از اعلام مغایرت شورای نگهبان، نسبت به جزء ۱ بند الحاقی ۲ ماده ۲۹ لایحه برنامه هفتم توسعه بجای رفع ایراد آن را حذف کرد و با این کار دولت را تا پایان برنامه از پرداخت بدهی حسابرسی شده معاف کرد. با این کار عملا متناسب سازی برای بازنشستگان تامین اجتماعی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت.
حاجی‌زاده بیان کرده؛ با حذف این موضوع عملا دولت طی پنج ساله هفتم هیچ‌گونه تعهدی نسبت به بازپرداخت بدهی محاسبه شده به سازمان تامین اجتماعی نخواهد داشت و کل مصوبات سال گذشته برای متناسب‌سازی این قشر از مستمری‌بگیران که با رقم ۱۷۰ همت شروع و در نهایت با ۱۳۰ همت مصوب شد، وضعیت نامعلومی پیدا می‌کند.
این فعال کارگری متذکر شده؛ نیاز بازنشستگان به متناسب‌سازی حقوق، نتیجه‌ی سیاست‌های کلان دولت‌هاست و کاهش ارزش پول ملی، وضع را به جایی رسانده که حقوق بازنشستگان سال به سال ارزش خود را از دست داده است. ضمن اینکه مستمری بازنشستگان که باید مطابق با ماده ۹۶ قانون تأمین اجتماعی و با توجه به افزایش هزینه‌های زندگی تعیین شود، همواره با این مولفه فاصله داشته است.
حاجی‌زاده گفته؛ نیاز به متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان علاوه بر اینکه نتیجه سیاست‌های کلان است، نتیجه بی‌توجهی به ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی و عقب نگه داشتن دستمزد از هزینه‌های زندگی است و مسوول این وضعیت تمام دولت‌ها هستند.
دبیر اجرایی خانه کارگر آران و بیدگل تاکید کرده؛ دولت باید خود را ملزم به تامین هزینه‌های متناسب‌سازی برای بازنشستگان تامین اجتماعی کند و همچنین بدهی این سازمان را پرداخت کند. باید یادمان باشد که در طول سال‌ها بار هزینه‌های بسیاری بر روی دوش سازمان تامین اجتماعی گذاشته شده است، بدون اینکه دولت‌ها مسئولیت خود را برای پرداخت این هزینه‌ها برعهده بگیرند.
حاجی‌زاده متذکر شده؛ عدم پرداخت بدهی دولت به تامین‌اجتماعی، منابع این سازمان را محدود کرده و اکنون سازمان با ناترازی در هزینه و درآمد مواجه است و برای تامین هزینه‌های متناسب‌سازی به کمک دولت نیاز دارد.
وی تأکید کرد: بازنشستگان، به خصوص بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی مظلوم واقع شده‌اند. آن‌ها بابت سال‌ها بیمه‌پردازی، در دوران بازنشستگی، نه مستمری خوبی دارند و نه بیمه درمانی‌ای که بتواند هزینه‌های درمان آن‌ها را تأمین کند. بیمه تکمیلی نیز نمی‌تواند به موقع به درد بازنشستگان بخورد! اگر متناسب‌سازی هم برای بازنشستگان تامین اجتماعی اجرا نشود، ظلم مضاعف در حق‌شان می‌شود.
قرار است متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی بازهم ماه‌ها به تعویق بیفتد؟
مروتی، بازنشسته کارگری نیز در واکنش به اظهارات اخیر رییس سازمان برنامه و بودجه، با انتقاد از این اظهارات گفته؛ آیا قرار است متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی بازهم ماه‌ها به تعویق بیفتد؟ آیا قرار است منتظر بمانیم تا پایان سال که دولت بخشی از بدهی خود به تامین اجتماعی را بپردازد؟
به گفته این بازنشسته، اگر قرار است همسان‌سازی اجرا شود باید برای همه بازنشستگان کشور بدون استثنا انجام شود.
مروتی اضافه کرده؛ حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی عموما زیر خط فقر است و این بازنشستگان بیش از سایر گروه‌ها به ترمیم حقوق و اجرای همسان‌سازی نیاز دارند. انتظار داریم تامین اجتماعی و دولت در این زمینه پاسخگو باشند و اعلام کنند که چه زمانی و براساس چه فرمولی قرار است متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان کارگری کشور اجرایی شود.
۲۲۳۲۲۵
