آرمان زارعی: دونالد ترامپ با وعده حل مشکلات مختلف اقتصادی ایالات متحده، از جمله تورم شدید و کاهش مشاغل تولیدی، به مقام ریاست جمهوری رسید. او پیش از این اعلام کرده بود که دوران ریاست جمهوریاش را با موفقیت آغاز خواهد کرد، اما آمار و ارقام این ادعا را تأیید نمیکنند.
اقتصاد ایالات متحده برای نخستین بار در سه سال اخیر در سه ماهه اول سال کاهش یافت، که عمدتاً به دلیل افزایش واردات بود؛ زیرا شرکتهای آمریکایی تلاش کردند از تعرفههای ترامپ عبور کنند. با این حال، سایر دادههایی که اقتصاددانان آنها را «دادههای قطعی» مینامند، از زمان آغاز به کار رئیسجمهور در ۲۰ ژانویه نسبتاً مثبت بودهاند، به طوری که بازار کار پایدار مانده و تورم نشانههایی از ثبات را نشان میدهد.
بلومبرگ نوشت: زمانی که به دادههای نرم توجه میکنیم، تصویر به طور قابل توجهی متفاوت است. نظرسنجیهای مربوط به اعتماد مصرفکننده، برنامههای سرمایهگذاری شرکتها و انتظارات برای رشد و اشتغال همگی کاهش یافتهاند و دلیل اصلی این وضعیت، جنگ تجاری ترامپ است. اعمال بینظم بالاترین تعرفههای ایالات متحده در بیش از یک قرن گذشته، عدم قطعیت را در سراسر اقتصاد گسترش داده است. این عدم قطعیت همچنین در بازارهای مالی نمایان شده است، به طوری که بدترین عملکرد بازار سهام و بزرگترین سقوط ارزش دلار در همان مرحله از هر دوره ریاستجمهوری اخیر مشاهده میشود. برای رایدهندگان آمریکایی، اعتماد به ترامپ به عنوان متولی اقتصاد، عامل اصلی پیروزی او در نوامبر گذشته بود و این اعتماد نیز تحت تأثیر قرار گرفته است.
در ادامه، نگاهی به برخی از آمارهای اقتصادی کلیدی در ۱۰۰ روز اول ریاستجمهوری دوم ترامپ خواهیم داشت.
تجارت
ترامپ بارها تمایل خود را به استفاده از تعرفهها اعلام کرده و وعده داده است که از این ابزار برای اصلاح عدم تعادل تجاری، افزایش درآمد دولت و احیای تولید داخلی در آمریکا، به ویژه در زمینه کالاهای حیاتی برای امنیت ملی، بهرهبرداری کند. با این حال، میزان مالیات بر واردات که او اعمال کرده، برای بسیاری از افراد غیرمنتظره و شوکهکننده بوده است. این مالیاتها، حتی پس از آنکه ترامپ برخی از عوارض متقابل که در دوم آوریل اعلام کرده بود را به حالت تعلیق درآورد، به بالاترین سطح حمایتگرایی در بیش از یک قرن گذشته در ایالات متحده تبدیل شدهاند.
تعرفههای ترامپ به بالاترین میزان خود از سال ۱۹۸۰ رسید
این تغییر ۱۸۰ درجهای و چندین تغییر دیگر، به همراه تهدید به افزایش تعرفهها، موجب شده است که آمریکاییها و شرکای تجاری این کشور دیدگاه روشنی از آینده نداشته باشند. عدم قطعیت در تجارت جهانی، که توسط شاخص اقتصادی بلومبرگ سنجیده میشود، به سطوحی رسیده است که وقایع دوران نخست جنگ تجاری ترامپ را تحتالشعاع قرار میدهد.
افزایش عدم قطعیت ناشی از سیاست تجاری
اعلام تعرفههای تساهلآمیز، بدتر از دوره اول
ترامپ به طور مکرر به کسری تجاری که ایالات متحده در طی نیم قرن گذشته با آن دست و پنجه نرم کرده، به عنوان شاهدی بر این ادعا که کشورش توسط شرکای تجاریاش "سرکیسه" میشود، اشاره میکند و بر این باور است که تعرفهها میتوانند این کسری را جبران کنند. با این حال، تأثیر فوری این سیاستها کاملاً متفاوت بوده است. پس از انتخاب ترامپ، ایالات متحده شاهد افزایش واردات بود، زیرا شرکتها پیش از افزایش قیمت کالاهای خارجی به دلیل تعرفهها، به خرید آنها هجوم آوردند. از نظر مالی، کسری تجاری در آغاز دوره دوم ریاستجمهوری او به رکورد جدیدی رسید و به تشدید رکود اقتصادی کمک کرد.
کسری تجاری آمریکا در آغاز دوره ریاست جمهوری ترامپ به رکورد جدیدی رسید
پیشفروش کالاها قبل از اعمال تعرفهها، کسری بودجه را تشدید کرد
مشاغل
در ماههای ابتدایی ریاستجمهوری ترامپ، کسبوکارهای آمریکایی به استخدام ادامه دادند. در سه ماه اول سال، ۴۵۶۰۰۰ شغل جدید ایجاد شد که بیشتر از پیشبینیها بود و نرخ بیکاری به طور جزئی افزایش یافت. ترامپ در پستی در تاریخ ۴ آوریل در شبکههای اجتماعی، پس از انتشار دادههای مربوط به ماه مارس، اظهار داشت: «تعداد مشاغل عالی، بسیار فراتر از انتظارات است. این [وضعیت] در حال حاضر نیز مؤثر است.»
تابآوری در بازار کار ایالات متحده
رشد شغلی با نشانههای کمی از اخراجهای گسترده، ثابت مانده است
با این حال، نگرانیها درباره وضعیت بازار کار در آینده در حال افزایش است. درصد آمریکاییهایی که پیشبینی میکنند بیکاری در سال آینده بدتر خواهد شد، به نزدیکترین سطح خود از سال ۲۰۰۹ رسیده است. به نظر میرسد تعرفههای ترامپ، حداقل برای مدتی، باعث کندی اقتصاد خواهد شد و در چنین شرایطی، شرکتها ممکن است به کاهش حقوق و دستمزدها روی آورند.
مصرفکنندگان آمریکایی نگران چشمانداز بازار کار هستند
تورم و هزینهها
افزایش قیمت مصرفکننده در دوران ریاستجمهوری بایدن، شدیدترین افزایش در حدود چهل سال اخیر به شمار میرود، به همین دلیل وعدههای انتخاباتی ترامپ برای کنترل این وضعیت مورد توجه قرار گرفت. در ماههای ابتدایی دوره دوم ریاستجمهوری او، نرخ تورم کاهش یافت و به پایینترین سطح خود از اوایل سال ۲۰۲۱ رسید. این کاهش ناشی از افت هزینههای انرژی، قیمت خودروهای دست دوم، اقامت در هتل و بلیطهای هواپیما بود.
تورم آمریکا کاهش یافت
بار دیگر، میان دادههای واقعی و اعداد غیررسمی بهدستآمده از نظرسنجیها درباره آینده، فاصلهای وجود دارد و این بار نیز دلیل آن جنگ تجاری است. بیشتر اقتصاددانان پیشبینی میکنند که تعرفههای ترامپ موجب افزایش قیمت کالاهای وارداتی خواهد شد و این موضوع تأثیرات جانبی بر محصولات داخلی نیز خواهد داشت که در نهایت به افزایش تورم منجر میشود. به نظر میرسد مصرفکنندگان نیز با این پیشبینیها همنظر هستند، چرا که نظرسنجیها نشان میدهد انتظارات برای تورم در کوتاهمدت و بلندمدت افزایش یافته است.
مصرفکنندگان آمریکایی شاهد افزایش تورم هستند
انتظارات قیمتی کوتاهمدت و بلندمدت، بالاترین سطح در دهههای اخیر است
افزایش تنشها در جنگ تجاری تأثیر قابل توجهی بر فروش خردهفروشی گذاشت، زیرا مصرفکنندگان به دلیل افزایش تعرفهها، برای خرید خودرو، کامپیوتر و سایر کالاهای گرانقیمت با دشواری مواجه شدند. همچنین، نگرانی از افزایش تورم و کندی رشد اقتصادی به شدت اعتماد مصرفکنندگان را کاهش داد.
افزایش فروش خرده فروشی در پی کاهش اعتماد مصرف کننده
تهدید تعرفهها، خرید و احساسات مصرفکنندگان را برانگیخت
سرمایهگذاری تجاری
از یک جنبه، تولید تجهیزات تجاری در ایالات متحده در سه ماهه اول، با در نظر نگرفتن نوسانات ناشی از همهگیری – که به افزایش تولید در بخش هواپیما مرتبط بود – به قویترین سطح خود از سال ۱۹۷۸ رسید. این موضوع نشانهای امیدوارکننده برای تلاشهای ترامپ در راستای احیای تولید داخلی به شمار میآید.
افزایش شدید تولید تجهیزات تجاری ایالات متحده در سه ماهه اول
بدون در نظر گرفتن همهگیری، رشد ۲۲.۶ درصدی قویترین رشد از سهماهه دوم سال ۱۹۷۸ بود.
با این حال، عدم قطعیت در مورد نحوه و زمان تصویب قانون مالیات توسط کنگره، به همراه اظهارات مبهم ترامپ در مورد تعرفهها، موجب شده است که بسیاری از شرکتها برنامههای سرمایهگذاری خود را که عامل اصلی رشد اقتصادی به شمار میرود، متوقف کنند.
برنامههای مخارج سرمایهای تولیدی کاهش یافته است
پس از پیروزی ترامپ در انتخابات، خوشبینی در میان کسبوکارهای کوچک به دلیل این امیدواری که او به کاهش مالیات، مقرراتزدایی و اجرای سیاستهای مناسب برای کسبوکارها خواهد پرداخت، افزایش یافت. هرچند بسیاری از این اقدامات در حال حاضر در حال انجام است، اما زمان دقیق اجرایی شدن آنها هنوز مشخص نیست. در عین حال، با توجه به اینکه تعرفهها میتوانند به ویژه برای شرکتهای کوچکتر آسیبزا باشند، انتظارات این کسبوکارها در پی تمرکز اولیه رئیسجمهور بر مسائل تجاری، کاهش یافته است.
کاهش احساسات نسبت به کسب و کارهای کوچک در ایالات متحده
سهم مالکانی که انتظار بهبود شرایط کسبوکار را دارند، کاهش یافت
بازارها
ترامپ معمولاً به عملکرد مثبت بازار سهام ایالات متحده در دوران نخستین ریاستجمهوریاش، بهویژه قبل از شیوع بیماری، بهعنوان نشانهای از موفقیت سیاستهای اقتصادیاش اشاره میکرد. اما دولت دوم او با بدترین عملکرد بازار سهام در میان تمام ریاستجمهوریهای اخیر آغاز شده است، که عمدتاً ناشی از اعلامیههای ناامیدکننده تعرفهای اوست. این وضعیت میتواند تأثیر غیرمستقیمی بر اقتصاد داشته باشد، زیرا افزایش ثروت ناشی از بازار سهام به معنای افزایش هزینههای مصرفکننده است.
ترامپ با عملکرد ضعیف سهام شروع می کند
اوراق خزانهداری به مدت طولانی به عنوان یک پناهگاه امن برای سرمایهگذاران در ایالات متحده و دیگر نقاط جهان شناخته شدهاند. دولت ترامپ اعلام کرده است که بر روی کاهش نرخ بهره اوراق قرضه تمرکز خواهد کرد، زیرا این اوراق به عنوان معیاری برای انواع مختلف وامگیری، از جمله وامهای مسکن، عمل میکنند.
نرخ اوراق قرضه ده ساله خزانهداری در تاریخ دوم آوریل، همزمان با اعلام تعرفههای سنگین ترامپ، یکی از شدیدترین افزایشهای خود را تجربه کرد و نزدیک به ۴.۶ درصد بالا رفت. برخی از سرمایهگذاران این افزایش را نشانهای از کاهش اعتماد جهانی به داراییهای آمریکایی تلقی کردند. با این حال، از آن زمان به بعد، بازده این اوراق کاهش یافته و تقریباً به سطحی که در زمان انتخاب ترامپ بود، رسیده و به مراتب پایینتر از سطوحی است که در زمان آغاز ریاستجمهوری او مشاهده میشد.
نوسانات اوراق خزانه داری در بحبوحه جنگ تجاری
موضع ترامپ درباره دلار به طور دوگانهای بوده است. او گاهی اوقات تمایل خود را به یک دلار ضعیفتر برای حمایت از صادرکنندگان نشان میدهد و در مواقع دیگر بر قدرت دلار و جایگاه آن به عنوان ارز اصلی جهان تأکید میکند. در طول دوران ریاستجمهوری او، شاهد کاهش قابل توجهی در ارزش دلار بودهایم.
دلار ضعیف ترین شروع را در دوران ریاست جمهوری از زمان نیکسون ثبت کرد
کاهش ارزش دلار در ۱۰۰ روز اول دومین دوره ریاست جمهوری ترامپ، بزرگترین کاهش از حداقل دهه ۱۹۶۰ تاکنون است
قیمت نفت از زمان روی کار آمدن ترامپ کاهش یافته است
ترامپ وعده داده بود که به «سلطه انرژی» ایالات متحده دست یابد و هزینهها را کاهش دهد. از زمان آغاز ریاستجمهوری او، قیمت نفت در واقع کاهش یافته است. این کاهش عمدتاً به دلیل نگرانیها درباره رکود اقتصادی است، هرچند که ممکن است غولهای نفتی اوپک پلاس نیز به درخواستهای رئیسجمهور برای افزایش تولید پاسخ داده باشند که به کاهش قیمتها کمک کرده است.
بیشتر بزرگسالان آمریکایی از عملکرد ترامپ و اقدامات کلیدی او در ۱۰۰ روز اول ریاستجمهوریاش، از جمله افزایش تعرفهها، کاهش بودجه آژانسهای فدرال و پایان دادن به برنامههای تنوع، برابری و شمول، ناراضی هستند.
اعتماد مصرفکنندگان به نحوه مدیریت سیاستهای اقتصادی دولت به پایینترین سطح خود رسیده است. این شاخصها معمولاً اختلافات شدیدی بر اساس وابستگی سیاسی نشان میدهند، اما نکته قابل توجه این است که این احساس در میان مستقلها و جمهوریخواهان نیز به همان اندازه در دموکراتها بدتر شده است.
نظرسنجیهای اکونومیست
بر اساس آخرین نظرسنجی بلومبرگ، اقتصاددانان در بحبوحه افزایش عدم قطعیت پیرامون جنگ تجاری، انتظارات خود را برای رشد اقتصادی ایالات متحده در سال جاری کاهش داده و برآورد خود از خطرات رکود را افزایش دادهاند.
۲۲۳۲۲۴