یک – قدرت خرید مردم ایران به شدت کاهش یافته. حالا حتی گزارش‌های رسمی نیز ریزش طبقه‌ی متوسط ایران را تایید می‌کند. افزایش تحریم‌ها که منجر به شوک تورمی در پنج سال گذشته شده و عقب‌ماندگی شدید حقوق از تورم سبب شده خرید بسیاری از کالاها به رویایی دست نیافتنی بدل شود. آمارهای رسمی بانک مرکزی گواه آن است که متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در تهران به بیش از هشتاد و پنج میلیون تومان رسیده. از سوی دیگر ایران از سال ۱۴۰۱ به این سو بالاترین نرخ تورم غذا را تجربه کرده و این روند سبب شده هزینه جاری خانوار ایرانی بیش از پیش افزایش یابد. رکود حاکم بر بازار ایران نشان از کاهش شدید قدرت خرید مردم دارد. برای درک بهتر افزایش هزینه‌ها کافی است به خریدهای روزانه خود نگاهی بیندازید.
دو– یک شرکت خودروسازی طرح فروش خودرورا به اجرا گذاشته و قرار است ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو را در این قالب بفروشد. ۳۶ هزار دستگاه از این تعداد به خریداران عادی تعلق می‌گیرد اما آمارها تا پایان شب گذشته نشان از ثبت‌نام بیش از دو میلیون نفر دارد. این بدان معناست که به ازای هر خودرو بیش از دویست تقاضا وجود دارد. افرادی که ثبت‌نام کرده‌اند باید دویست و سی میلیون تومان را در حساب‌های خود بلوکه کنند تا شاید در جریان قرعه‌کشی شانس بیاورند و برنده شوند.
سه– خرید گوشت کاهشی سی درصدی داشته است. خرید طلا نسبت به سال‌های گذشته کاهشی نزدیک به هفتاد درصد را تجربه کرد. خرید لبنیات کاهش یافت. کاهش قدرت خرید، بازار خرید و فروش مسکن را کساد کرد. این‌ها مشتی از خروارند که با جستجویی ساده در فضای مجازی مطالب مرتبط با آن را می‌توانید بیابید اما حالا یک اتفاق عجیب رخ داده است. شایعه‌ای در فضای مجازی منتشر می‌شود که خرید در سیزدهمین روز از ماه صفر خوش یمن است.
می‌گفتند روایاتی هست که اگر حاجتی داری برای خرید کالایی ماکتش یا نمونه‌اش را بخر. مترو پر بود از فروشندگان جاسوییچی، عروسک، ماشین اسباب بازی، لباس سفید، پارچه‌ی سبز. در بازار هم جمعیت در حال خرید بودند. مردمان با نیت خانه‌دار شدن جا کلیدی و جا سوییچی می‌خریدند، با نیت ماشین دار شدن ماشین اساب بازی ، با نیت بچه‌دار شدن عروسک و با نیت ازدواج قطعه کوچکی طلا یا لباس سفید و برای شفای مریض پارچه سبز و …
بازار طلای ایران با چنان هجومی مواجه می‌شود که بهای طلا به رغم تعطیلی بازارهای جهانی و حتی عقب‌نشینی دلار با افزایش یکصد هزار تومانی در هر گرم روبرو می‌شود. همه دنبال ان هستند که حاجت‌روا باشند.
طلافروشی‌ها دیروز صف‌هایی را تجربه کردند که نانوایی‌ها هم این روزها دیگر به چشم نمی‌بینند
چهار– رویافروشان به جامعه‌ای که قدرت خریدش آب رفته است، دیروز امید فروختند. آنها که کلید و سییچ خریدند، فرق چندانی با کسانیکه ۲۵۰ میلیون تومان برای حضور در لاتاری خودرو بلوکه کردند، ندارند. قدرت خرید آب رفته و بازار رویافروشان رونق یافته اس. در غیاب توسعه این اتفاقات عجیب نیست. تداوم عقبگرد اقتصادی ، بی‌تردید تداوم عرض اندام خرافه‌هایی از این دست را به همراه خواهد داشت. این روی دیگری از همان سکه‌ی قانون جذب است که چند سال پیش بازارش پررونق شد. به جای اصل ماکت بخرید و امیدوار بمانید. اصل داستان این است. آدم امیدوار بی‌خطر است.
پنج– کاش روزی اعلام می‌شد برای خرید کتاب. می‌گفتند خرید کتاب و خواندنش در این روز خوش‌یمن است. آن وقت قفل بازار کتاب می‌شکست و بازار رویافروشان کساد می‌شد.
*روزنامه‌نگار
۲۲۳۲۲۳
