آرمان زارعی: پس از اختلال در تولید سیمان به‌دلیل اعمال محدودیت‌های شدید برق، حالا خبرها از بازگشت تدریجی کارخانه‌های سیمان به مدار تولید حکایت دارد. علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان به تازگی اعلام کرد که محدودیت ۹۰ درصدی برق که پیش‌تر بر کارخانه‌ها تحمیل شده بود، لغو شده و شرایط تولید به حالت عادی بازگشت.
سیمان در تنگنای بحران انرژی
صنعت سیمان ایران که سال‌ها به عنوان یکی از پایه‌های توسعه زیرساخت‌های کشور شناخته می‌شود، اخیراً با بحران ناترازی انرژی مواجه شده است. این بحران نه تنها تولید را مختل کرد، بلکه هزینه‌ها را نیز به شدت افزایش داده است. در هر فصلی، چه زمستان و چه تابستان، کمبود گاز طبیعی در فصل سرد کارخانه‌ها را مجبور به استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند مازوت می‌کند. این سوخت آلاینده، به دلیل راندمان پایین‌تر نسبت به گاز، موجب فرسایش تجهیزات و کاهش کیفیت محصول می‌شود و در نهایت فشار بیشتری بر کارخانه‌ها وارد می‌آورد. از سوی دیگر، قطع مکرر برق در فصل گرم نیز باعث توقف خطوط تولید و کاهش بهره‌برداری از ظرفیت‌های صنعتی شده است. به همین دلیل، بسیاری از کارخانه‌ها ناچارند با برنامه‌ریزی‌های پرریسک و محدود فعالیت کنند.
این وضعیت ضمن افزایش هزینه تمام‌شده، قدرت رقابتی صنعت سیمان ایران در بازارهای صادراتی را نیز تضعیف کرده است. همچنین نوسان قیمت سوخت‌های جایگزین، امکان برنامه‌ریزی پایدار را از فعالان این صنعت سلب کرده است.
جهش دوبرابری قیمت سیمان در یک ماه
ناپایداری در تأمین انرژی و افزایش هزینه‌های تولید، مستقیماً به بازار مصرف نیز سرایت کرده است؛ به‌طوری‌که طی یک ماه گذشته، قیمت هر پاکت سیمان تقریباً دو برابر شده و از حدود ۱۱۵ هزار تومان به ۲۳۰ هزار تومان رسیده است. این افزایش ناگهانی، بازار ساخت‌وساز را تحت فشار قرار داده و هزینه‌های پروژه‌های عمرانی دولتی و خصوصی را بالا برده است.
علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان در گفت‌وگو با خبرآنلاین تأکید کرد:« قیمت سیمان، همچون هر کالای دیگری، تابع عرضه و تقاضاست. او گفت: «در صورت استمرار تولید و توزیع منظم، بازار به تعادل می‌رسد، اما در حال حاضر ناترازی انرژی، تولید را با چالش جدی روبه‌رو کرده است.»
شوک ناگهانی به تولیدکنندگان سیمان
الوندیان با انتقاد از آغاز زودهنگام محدودیت‌های انرژی در سال جاری توضیح داد: «سال گذشته محدودیت‌های برق از نیمه خردادماه شروع شد، اما امسال از نیمه دوم فروردین، کارخانه‌ها با قطعی برق و از اوایل اردیبهشت با قطع گاز مواجه شدند. این مسئله، کارخانه‌ها را وادار به استفاده از مازوت کرد که خود با مشکلات حمل و هزینه‌های بالا همراه بود .»
او افزود: «چهارشنبه گذشته، پیامک‌هایی مبنی بر محدودیت ۱۵ روزه در تولید سیمان به کارخانه‌ها ارسال شد. این اقدام، اختلال شدیدی در توزیع سیمان با نرخ مصوب ایجاد کرد و در بسیاری از مناطق کشور کمبودهایی به‌وجود آورد؛ آن‌هم در حالی‌که اردیبهشت‌ماه، اوج فصل ساخت‌وساز است و تقاضا برای سیمان در بالاترین سطح قرار دارد. توقف تولید در چنین شرایطی، نتیجه‌ای جز برهم‌ریختگی بازار نخواهد داشت.»
دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان با اشاره به مازاد ظرفیت تولید در کشور گفت: «در حال حاضر ظرفیت اسمی تولید سیمان، حدود ۳۰ درصد بیش از نیاز داخلی است؛ اما به‌دلیل نبود برنامه‌ریزی دقیق و انتقال ناترازی انرژی به بخش صنعت، امکان پاسخ‌گویی به تقاضای واقعی بازار وجود ندارد.»
وی درخصوص سهم انرژی در بهای تمام‌شده نیز گفت: «نمی‌توان رقم دقیقی برای سهم برق در قیمت تمام‌شده سیمان عنوان کرد، زیرا تعرفه‌ها بسیار متنوع و پیچیده شده‌اند. برخی کارخانه‌ها برق را از بازار سبز تهیه می‌کنند، برخی از برق اضطراری استفاده می‌کنند و شرایط هر واحد متفاوت است. مسئله اصلی، قیمت برق نیست؛ بلکه کمبود گاز و برق برای ادامه تولید است.»
علت اصلی گرانی: برهم خوردن توازن عرضه و تقاضا
الوندیان در واکنش به خبرهای منتشرشده پیرامون دوبرابر شدن قیمت سیمان در بازار آزاد گفت: «بازار آزاد سیمان دچار تنش شده و تقاضا از عرضه پیشی گرفته است. قیمت فروش کارخانه‌ها در بورس کالا تعیین می‌شود و نوسانات قیمتی بسته به منطقه و عرضه، متفاوت است. افزایش قیمت در بازار آزاد ناشی از کمبود عرضه و به‌هم‌خوردن تعادل بازار است، نه گران‌فروشی کارخانه‌ها.»
مطالبه صنعت سیمان: واقعی‌سازی قیمت انرژی
او در ادامه با اشاره به وضعیت صنعت سیمان در منطقه افزود: «در کشورهای همسایه قیمت هر تن سیمان حدود ۸۰ دلار است، در حالی‌که آنها از یارانه انرژی برخوردار نیستند. صنعت سیمان ایران نیز خواهان دریافت یارانه نیست، بلکه مطالبه‌اش واقعی‌سازی تدریجی قیمت انرژی و همگام‌سازی نرخ سیمان با افزایش بهای انرژی است. یارانه فعلی نه به تولیدکننده کمکی می‌کند و نه به مصرف‌کننده نهایی؛ بلکه مانعی در مسیر رقابت‌پذیری و توسعه صنایع انرژی‌بر مانند سیمان، برق و گاز است.»
دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت بحرانی برخی کارخانه‌ها در جنوب کشور اشاره کرد و گفت: «در پنج استان جنوبی از جمله فارس، خوزستان، بوشهر و هرمزگان، گاز کارخانه‌های سیمان به‌طور کامل قطع شده و کارخانه‌ها ناچار به استفاده از مازوت هستند؛ سوختی که هزینه حمل آن حتی از بهای خود سوخت بیشتر است.»
او افزود: «هیچ‌گونه حمایت جبرانی از سوی دولت برای خسارات کارخانه‌ها در نظر گرفته نشده و هزینه‌های سوخت در این استان‌ها دو برابر شده است. این وضعیت، فشار مالی قابل توجهی به تولیدکنندگان وارد کرده است.»
الوندیان تأکید کرد: «با اینکه ظرفیت اسمی تولید سیمان در کشور سودآور است، اما به دلیل محدودیت در تأمین برق و گاز، کارخانه‌ها فقط بخشی از توان تولید خود را فعال کرده‌اند. در نتیجه، میزان تولید کاهش یافته و زنجیره تأمین با اختلال مواجه شده است.»
هشدار درباره آینده بازار سیمان در صورت تکرار قطعی برق
او در پایان هشدار داد: «اگر روند قطعی برق تکرار شود، باید منتظر اختلال‌های بیشتر در تولید و افزایش تنش قیمتی در بازار باشیم. فروش محدود با قیمت بالا نه‌تنها برای کارخانه‌ها سودآور نیست، بلکه منجر به تولید با راندمان پایین و تضعیف کلی صنعت خواهد شد. در حال حاضر، کارخانه‌ها بر اساس میزان برق تخصیص‌یافته، تولید خود را تنظیم کرده‌اند و امیدواریم با پیگیری وزارت صمت و همراهی انجمن، کاهش محدودیت‌ها تداوم یافته و با افزایش عرضه، التهاب بازار فروکش کند.»
223224
